Beste compacte statieven voor macrofotografie
In de betoverende wereld van macrofotografie leg je de kleinste natuurdetails vast: vlindervleugels, bloemknoppen en insectentexturen. Een stabiele basis is essentieel om deze veelbelovende fragmenten met precisie en scherpte vast te leggen. Dat is waar het statief in beeld komt. Maar welk statief kun je daar het beste voor gebruiken? Na een vergelijking van 56 statieven, hebben we de 3 beste keuzes voor macrofotografie geselecteerd.
Wat is macrofotografie?
Macrofotografie is wanneer je een foto maakt waarbij het onderwerp zo groot op de foto staat als in het echt. Het is alsof je een foto neemt en het precies even groot op het scherm of de film ziet. We noemen dit de "afbeeldingsmaatstaf" van 1:1. Het onderwerp wordt in dit geval dus niet groter of kleiner gemaakt. Als het onderwerp op de foto maar de helft zo groot is als in het echt, dan noemen we het een close-up. Je kunt ook dingen groter maken dan ze echt zijn. Met een verhouding van 2:1 of zelfs hoger kun je kleine details supergroot laten zien.
Waarom heb je een statief nodig voor macrofotografie?
Bij macrofotografie kan zelfs de kleinste beweging van je camera al leiden tot onscherpte in je foto's. Dit komt door de kleine scherptediepte van een macrolens, waarbij elke minimale beweging versterkt wordt doorgegeven. Dit los je op met het gebruik van een statief. Door je camera stevig op een statief te plaatsen, voorkom je onscherpte veroorzaakt door handtrillingen. Daarnaast kun je zelfs, zolang het onderwerp zelf niet beweegt, met zeer langzame sluitertijden haarscherpe opnamen maken. Met een statief wordt bijvoorbeeld ook focus stacking een stuk gemakkelijker.
Punten waar je op moet letten
Bij het kiezen van een statief voor macrofotografie zijn enkele belangrijke factoren om rekening mee te houden. Omdat veel macro-onderwerpen zich laag bij de grond bevinden, willen we dicht bij de grond kunnen fotograferen. Hierdoor is niet elk statief geschikt. Veel statieven hebben namelijk een minimale hoogte van ongeveer 50 cm, wat te hoog is. Daarnaast kunnen gekantelde lange poten al snel in de weg gaan zitten. Kies daarom een statief met relatief korte kantelbare poten of een omkeerbare middenkolom, zodat je de hoogte en hoek kunt aanpassen. Een statief met wat flexibiliteit is dus wel zo handig.
Daarnaast is stabiliteit is ook een van de belangrijkste aspecten van een statief voor macrofotografie. Je wilt een statief dat stevig staat en trillingen minimaliseert. Vergeet niet om ook naar de maximale belastbaarheid van de statiefkop te kijken, zodat het geschikt is voor jouw camera-apparatuur.
Als je vaak op pad gaat voor macrofoto's, wil je een statief dat gemakkelijk mee te nemen is. Als je het langere tijd moet dragen zijn lichte compacte statieven natuurlijk fijner. Het materiaal waarvan het statief is gemaakt heeft invloed op het gewicht. Zowel aluminium- als carbonstatieven zijn stevig, maar aluminiumstatieven zijn over het algemeen zwaarder dan carbonstatieven. Als je naar al deze punten kijkt kom je uit op een compact carbon statief.
Topkeuzes voor statieven voor macrofotografie
Na het vergelijken van de specificaties van 56 statieven, hebben we een kleine selectie gemaakt van enkele statieven. Uit die kleine selectie zijn vervolgens de volgende drie statieven naar voren gekomen, elk met hun eigen unieke voordelen. De selectie omvat een veelzijdig statief met een omkeerbare middenzuil, een statief met korte poten en een statief met een leveling base.
CULLMANN CARVAO 816TCS carbon statief
Het eerste van de drie statieven is het Cullmann CARVAO 816TCS carbon statief. Op dit compacte statief zit een balhoofd, waardoor je direct een complete set hebt. Dit kleine statief is ideaal als je geen groot statief wilt meenemen, maar toch de zekerheid wilt hebben dat je er altijd een statief bij de hand hebt. Zonder de middenzuil te gebruiken heeft hij een maximale hoogte van 40cm en een minimale hoogte van 11cm. Met een spanwijdte van slechts 40cm wanneer de poten gekanteld zijn, kun je hem overal gemakkelijk op de grond leggen.
- Maximale werkhoogte met kolom: 70,5 cm
- Maximale werkhoogte zonder kolom: 40 cm
- Minimale werkhoogte: 11 cm
- Lengte ingeklapt: 27 cm
- Max. draagcapaciteit: 4 kilo
- Gewicht: 445 gram
- Prijsklasse: 90 tot 110 euro
Het Cullmann CARVAO 816TCS statief is gemaakt van carbon, wat resulteert in een lichtgewicht dat net iets minder weegt dan een pak suiker. Samen met een pakmaat van 27 cm is dit statief erg gemakkelijk mee te nemen. Met het kleine balhoofd kun je eenvoudig de compositie en hoek aanpassen. Dankzij de korte poten kun je het statief moeiteloos plat op de grond plaatsen. Bovendien wordt een middenzuil meegeleverd, waarmee je de maximale werkhoogte eventueel nog verder kunt vergroten.
Het statief is voornamelijk geschikt voor systeemcamera's, kleine DSLR's en vergelijkbare opties, maar het balhoofd kan zelfs combinaties van 2,5 kilo dragen. De frictie van het balhoofd kun je niet instellen, dus daar moet je wel rekening mee houden. Met de deels gekantelde poten kun je het statief optimaal gebruiken, wat voorkomt dat je je camera op de grond in de modder of zand moet plaatsen.
Leofoto Urban LX-225CT met XB-32Q balhoofd
Wat het Leofoto Urban LX-225CT statief ideaal maakt voor macrofotografie is de flexibiliteit. Dit carbon statief heeft kantelbare poten én een omkeerbare middenkolom, waardoor je de hoogte en hoek eenvoudig kunt aanpassen. Dit degelijke statief is ook voor andere vormen van fotografie geschikt.
- Maximale werkhoogte: 137 cm
- Minimale werkhoogte: 18 cm
- Lengte ingeklapt: 33 cm
- Max. draagcapaciteit: 6 kilo
- Gewicht: 1,7 gram
- Prijsklasse: 290 tot 310 euro
Dankzij de omgekeerde middenzuil kun je dicht bij de grond komen zonder je camera op de grond te leggen. Als je liever niet met een omgekeerde camera werkt, bevat het statief ook een macro-adapter om de middenzuil te verwijderen. Met de macro-adapter is de minimale hoogte slechts 18 cm. Bovendien biedt dit statief een maximale werkhoogte van 137 cm, waardoor je ook andere perspectieven kunt verkennen. Het meegeleverde XB-32Q balhoofd is een waardevolle toevoeging aan het statief. Er zit een klein snelkoppelingsplaatje bij, maar je kunt ook elke andere Arca-Swiss plaat gebruiken.
Leofoto Ranger LS-223CEX carbon statief met leveling base
Het derde statief is ook van het merk Leofoto, omdat de statieven van Leofoto van 10-laags carbon zijn gemaakt en robuust aanvoelen. Daarnaast zit er 10 jaar garantie op. Het speciale aan dit statief is dat de statiefplaat een leveling base bevat. Met het grijze hendeltje kun je de kogel van de leveling base naar alle kanten 15 graden kantelen, waardoor je de statiefkop exact horizontaal kunt plaatsen zonder de statiefpoten in lengte te hoeven aanpassen.
- Maximale werkhoogte: 31,7 cm
- Minimale werkhoogte: 7,3 cm
- Lengte ingeklapt: 22 cm
- Max. draagcapaciteit: 5 kilo
- Gewicht: 1100 gram
- Prijsklasse: 220 tot 240 euro
De minimale werkhoogte van dit statief is 7,3 centimeter als je de poten volledig kantelt zodat ze vrijwel plat op de grond liggen. Dit statief wordt geleverd zonder statiefkop. De plaat van de leveling base heeft een diameter van 50mm en is voorzien van een 3/8-inch statiefschroef. Daarop kun je direct een balhoofd of panning clamp monteren en met de drie veiligheidsmoertjes vastzetten. Een panning clamp heeft het voordeel dat je werkhoogte laag blijft, maar dit is natuurlijk net iets minder veelzijdig dan een balhoofd. Dit statief is ook een stabiele basis voor de iets zwaardere DSLR’s.
"Daarop kun je direct een balhoofd of panning clamp monteren."
Dit kleine Ranger statief is erg prettig in gebruik bij het maken van macrofoto’s. Hij heeft 3 pootsegmenten, die je verstelt met het TwistLock systeem. Ook kun je de rubberen voetjes verwisselen met de meegeleverde metalen spikes. Dit is voornamelijk handig om je statief nog stabieler neer te zetten bij een zachte bodem, zoals een grasveldje of andere begroeide ondergrond.
Tips voor het gebruik van een statief bij macrofotografie
Bij macrofotografie is het belangrijk om op ooghoogte met je onderwerp te komen. Of je nu een insect fotografeert of een menselijk model, het is verstandig om scherp te stellen op de ogen. Het kan een uitdaging zijn voor de camera om precies te focussen op het gewenste punt bij macrofotografie. Gebruik hiervoor de manuele focus om volledige controle te hebben over het scherpstelpunt.
Zelfs met een statief moet je letten op trillingsonscherpte. Dit kan optreden wanneer je de ontspanknop indrukt, vooral bij sluitertijden lager dan 1/60. Om dit te voorkomen, kun je een draadontspanner of afstandsbediening gebruiken. Dit minimaliseert trillingen en zorgt voor scherpere foto's. Je kunt er ook voor kiezen om een vertraging van twee seconden te gebruiken. Houd er echter rekening mee dat dit misschien niet zo handig is bij het fotograferen van bewegelijke insecten, aangezien ze in die twee seconden al kunnen wegvliegen.
Focus stacking - gebruik een macro focusing rail
Bij macrofotografie is Focus stacking een techniek die wordt gebruikt om een foto met een grotere scherptediepte te creëren dan normaal gesproken mogelijk is. Het stelt je in staat om alle details van het onderwerp scherp weer te geven, zelfs als ze op verschillende afstanden van de camera liggen.
Bij focus stacking maak je een serie foto's van hetzelfde onderwerp, waarbij telkens een ander deel van het onderwerp scherp wordt gesteld. Later kun je deze foto's combineren (stapelen) met behulp van software zoals Photoshop of Lightroom, waardoor je één foto krijgt waarin het hele onderwerp scherp is.
Een handig accessoire om te gebruiken bij focus stacking is een macro focusing rail. Dit is een apparaat dat je monteert tussen je camera en het statief. Met een draaiwiel kun je heel nauwkeurig de camera over de rail bewegen, waardoor je gemakkelijk de focus kunt verplaatsen en precies de gewenste delen van het onderwerp scherp kunt stellen.
Conclusie
Bij het kiezen van een statief voor macrofotografie zijn enkele belangrijke factoren om rekening mee te houden. Een geschikt statief moet laag bij de grond kunnen fotograferen, stabiliteit bieden en gemakkelijk mee te nemen zijn.
Het Cullmann CARVAO 816TCS carbon statief is met een maximale hoogte van 40cm en een gewicht van slechts 445 gram gemakkelijk mee te nemen. Het kleine balhoofd en de korte poten maken het eenvoudig om de compositie en hoek aan te passen, terwijl de meegeleverde middenzuil extra flexibiliteit biedt. Vind je het 816TCS statief te compact, dan is er ook het CARVAO 816TC statief, dit is hetzelfde statief maar heeft langere poten.
Een andere goede keuze is het Leofoto Urban LX-225CT statief, dat zowel kantelbare poten als een omkeerbare middenkolom heeft. Hierdoor kun je de hoogte en hoek gemakkelijk aanpassen voor macrofotografie. Met een maximale werkhoogte van 137cm en een minimale hoogte van 18cm biedt dit statief veel flexibiliteit. Het meegeleverde XB-32Q balhoofd voegt extra waarde toe.
Voor degenen die op zoek zijn naar een statief met een leveling base, is de Leofoto Ranger LS-223CEX een goede keuze. Met een minimale werkhoogte van 7,3 cm en een gewicht van 1,1 kilo is dit statief ideaal voor macrofotografie. Het statief wordt geleverd zonder statiefkop, maar de leveling base maakt het mogelijk om bijvoorbeeld een panning clamp exact horizontaal te plaatsen zonder de statiefpoten aan te passen. Wil je de dikkere poten van de LS-223CEX, maar vind je een leveling base niet nodig dan is als LS-223C met LH-30 balhoofd beschikbaar.
